Centrale banken drukken optimisme op beurs de kop in

Het is geen lekkere week voor aandelenbeurzen. Aandelenmarkten in New York gingen donderdag fors omlaag door zorgen bij beleggers over de renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank.

De Federal Reserve gaf woensdag bij het rentebesluit aan door te gaan met het verhogen van de rente om zo de hoge inflatie onder controle te krijgen. Op Wall Street is er vrees dat die renteverhogingen een economische recessie zullen veroorzaken.

De Dow-Jonesindex eindigde met een min van 2,3 procent op 33.202,22 punten. De brede S&P 500 daalde 2,5 procent tot 3895,75 punten en de technologiegraadmeter Nasdaq verloor 3,2 procent tot 10.810,53 punten.

Ook op woensdag waren er al verliezen te zien in navolging van het rentebesluit van de Fed. De centrale bank verhoogde de rente met 0,5 procentpunt, wat minder sterk is dan voorheen. De Fed gaf wel aan volgend jaar door te gaan met het verder opkrikken van de rente.

Volgens Fed-voorzitter Jerome Powell is er nog onvoldoende bewijs dat de strijd tegen de inflatie is gewonnen.

In Europa liet president Christine Lagarde van de Europese Centrale Bank donderdag een vergelijkbaar geluid horen.

De inflatie blijft waarschijnlijk veel langer hoog dan de Europese Centrale Bank (ECB) eerder voorzag. De hoge vraag van consumenten naar producten en diensten maakt die duurder en de in veel eurolanden zeer krappe arbeidsmarkt stuwt de lonen op, zei ECB-president Christine Lagarde donderdag.

Ook de hoge energieprijzen blijven waarschijnlijk een probleem, aangezien de oorlog in Oekraïne nog niet voorbij is. De effecten daarvan worden in steeds meer prijzen doorgerekend en dat leidt ertoe dat prijzen over een steeds breder vlak stijgen. De inflatie is daardoor niet meer alleen gebaseerd op enkele categorieën.

De ECB stelt dan ook dat de rente zal moeten blijven stijgen om de economie ver genoeg af te remmen. Volgens Lagarde betekent dit dat de komende rentevergaderingen de rente waarschijnlijk ook nog met stappen van een half procentpunt omhoog gaan. De ECB neemt begin februari een volgend rentebesluit en daarna nog drie keer in de eerste helft van 2023.

Centrale banken voor lastige dilemma: inflatie bestrijden, terwijl economie onder druk staat

De centrale bankiers achten een stevig geluid ten aanzien van de inflatiebestrijding nodig, omdat beleggers niet echt lijken te geloven dat de ECB en de Federal Reserve het strenge rentebeleid kunnen volhouden.

De redenering hierbij is dat komend jaar een recessie dreigt in de VS en Europa en dat centrale banken dan juist moeten bijspringen met een versoepeling van het monetaire beleid om de economie te ondersteunen. Dat kan door rentes minder sterk te verhogen of zelfs te verlagen.

Echter, als centrale banken op korte termijn de teugels al laten vieren, is de kans groot dat de inflatie extreem hoog blijft, wat ook veel pijn doet bij consumenten die zware koopkrachtverliezen lijden.

Het is dus kiezen tussen twee kwaden: de rente blijven verhogen om de inflatie de kop in te drukken met het risico op een recessie. Of het monetaire beleid versoepelen met het risico dat de inflatie verder uit de hand loopt.

Door de boodschap af te geven dat de bestrijding van de inflatie voorlopig prioriteit houdt, willen centrale bankiers voorbarig optimisme onder met name aandelenbeleggers de kop in drukken. Dat lijkt deze week enigszins te lukken.

Begin deze week steeg de brede S&P 500-index nog fors, toen bleek dat de Amerikaanse inflatie in november iets minder hard is gestegen dan gedacht. Maar na de strenge geluiden van de Federal Reserve hebben Amerikaanse beurzen een stap terug gedaan. Per saldo is de S&P 500 daarmee in een week tijd 1,7 procent gedaald.

In Amsterdam opende de AEX-index vrijdag een fractie lager op 706,7 punten. Op weekbasis noteert de AEX 1,9 procent lager.

LEES OOK: De beurs is dicht bij een make-or-break moment: 3 dingen om op te letten